Zweten is een normale reactie van het lichaam. Door de verdamping van het zweet koelt de huid af. Het lichaam verliest hierdoor overtollige warmte. Bij sommige mensen is de zweetproductie zo hoog, dat ze er veel last van hebben in het dagelijks leven. Er is dan sprake van hyperhidrosis, overmatig zweten.

Dit kan over het gehele lichaam optreden, maar meestal blijft het beperkt tot bepaalde lichaamsdelen, zoals de oksels, het gezicht, de handpalmen en de voetzolen. Ongeveer 1 % van de bevolking heeft er last van.

Meestal ontstaat hyperhidrosis in de pubertijd. Er is vaak geen aanwijsbare oorzaak. Soms ontstaat het door een onderliggend probleem, zoals overgewicht, een niet goed werkende schildklier, een (chronische) infectie of het gebruik van bepaalde geneesmiddelen. Hyperhidrosis kan erfelijk bepaald zijn.

Mensen die last hebben van overmatig zweten kunnen hier veel hinder van ondervinden. Grote gebieden op het lichaam zijn regelmatig erg vochtig. Het kan gepaard gaan met een onaangename geur en natte plekken in de kleding. Dit heeft een negatieve weerslag op de kwaliteit van leven en het leidt regelmatig tot psychosociale problemen. Men voelt zich vaak erg onzeker. Naast de psychologische gevolgen kan overmatig zweten ook tot een geïrriteerde huid leiden, bijvoorbeeld in de liezen of de oksels.

Meestal kan de dermatoloog naar aanleiding van het verhaal van de patiënt bevestigen dat men last heeft van hyperhidrosis. Soms wordt ook lichamelijk onderzoek gedaan en wordt een bloedonderzoek afgenomen. Dit om te kijken of er een onderliggende aandoening is die het overmatig zweten veroorzaakt.

Ter voorbereiding op sommige behandelingen wordt de jodium en zetmeeltest uitgevoerd. Ter voorbereiding op de behandeling wordt er vaak een jodiumzetmeel proef gedaan. Hiermee is het mogelijk een indruk te krijgen van de hoeveelheid zweetuitscheiding en waar deze het meest aanwezig is. Nadat de huid goed droog is, wordt deze ingesmeerd met een jodiumoplossing. Vervolgens wordt zetmeel over de huid gestrooid. Zetmeel reageert met jodium op zweet en dat geeft een donkere verkleuring.

Er zijn verschillende behandelmogelijkheden om de klachten van overmatig zweten te verminderen of zelf te laten verdwijnen. 

Aluminiumchloride

Overmatige transpiratie aan de handen, de voeten en in de oksels kan plaatselijke behandeld worden met een oplossing van aluminiumchloride. Door het aanbrengen van aluminiumchloride op de huid, raken de afvoergangen van de zweetklieren verstopt.

De vloeistof moet dagelijks voor de nacht worden aangebracht op een schone en droge huid. De volgende ochtend moeten dezelfde huidgebieden weer goed worden gewassen. Als de overmatige transpiratie is opgehouden, kan worden overgegaan op een onderhoudsbehandeling van eenmaal per week of eenmaal per twee weken. De behandeling met aluminiumchloride kan huidirritatie veroorzaken.

Anticholinergica

Anticholinergica zijn geneesmiddelen die via de zenuwen de activiteit van de zweetklieren onderdrukken. Anticholinergica worden in de vorm van tabletten toegediend. Deze middelen kunnen bijverschijnselen veroorzaken, zoals droge mond, slapeloosheid en een slechte stoelgang.

Botuline injecties

Met behulp van botulinetoxine kan de zweetafscheiding geblokkeerd worden. Botulinetoxine is een stof die geproduceerd wordt door de bacterie clostridium botulinum. Dit eiwit blokkeert de prikkeloverdracht bij de overgang van zenuw naar spier en bij de overgang van zenuw naar zweetklier. Door de zenuwblokkade houden de zweetklieren op met het aanmaken van zweet. Botulinetoxine wordt met kleine injecties in de huid gespoten op de plaatsen waar sprake is van hyperhidrosis.

Ter voorbereiding op de behandeling wordt er vaak een jodiumzetmeel proef gedaan. Hiermee is het mogelijk een indruk te krijgen van de hoeveelheid zweetuitscheiding en waar deze het meest aanwezig is. Nadat de huid goed droog is, wordt deze ingesmeerd met een jodiumoplossing. Vervolgens wordt zetmeel over de huid gestrooid. Zetmeel reageert met jodium op zweet en dat geeft een donkere verkleuring.

Het effect van botuline injecties is vaak goed, maar de blokkade heeft een tijdelijke werking. Na 3 tot 6 maanden treedt herstel op van de zenuwprikkelgeleiding en daardoor komt de hyperhidrosis terug. De behandeling moet regelmatig worden herhaald.

De injecties met botulinetoxine kunnen pijnlijk zijn, vooral aan de handen. De handen kunnen alleen met botulinetoxine worden behandeld onder regionale verdoving.

miraDry

miraDry is een behandelmethode die okselzweetklieren blijvend uitschakelt. Na verdoving in het okselgebied wordt het miraDry-apparaat in de oksel geplaatst. Door middel van hete elektromagnetische energie worden de zweetkliertjes uitgeschakeld. Omdat de zweetklieren niet terugkomen of opnieuw aangroeien na de behandeling, zijn de resultaten blijvend. Bij ruim 80% van de patiënten is na één behandeling de afname van okselzweet al merkbaar. In principe volstaat één behandeling, soms is een tweede behandeling nodig.

Ter voorbereiding op de behandeling wordt er vaak een jodiumzetmeel proef gedaan. Hiermee is het mogelijk een indruk te krijgen van de hoeveelheid zweetuitscheiding en waar deze het meest aanwezig is. Nadat de huid goed droog is, wordt deze ingesmeerd met een jodiumoplossing. Vervolgens wordt zetmeel over de huid gestrooid. Zetmeel reageert met jodium op zweet en dat geeft een donkere verkleuring.

De behandeling duurt ongeveer twee uur en na de behandeling kan men wat last hebben van zwelling onder de armen. Dit verdwijnt na een paar dagen. Dagelijkse werkzaamheden kunnen na de behandeling direct hervat worden. De behandeling kan alleen gebruikt worden voor het uitschakelen van okselzweetklieren. De miraDry behandeling wordt niet vergoed door de zorgverzekeraar.